කූරගල සිංහල බෞද්ධ වීර සිංහයා සහ ‘අනෙකා’ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වය

~ අනුශ්කා කහඳගම, ඔටාගෝ විශ්වවිද්‍යාලය

ප්‍රතිපත්තිවලින් තොර පුරුෂෝත්තමවාදී හිස් ඡන්ද ව්‍යාපාරවල ප්‍රතිඵල භුක්ති විඳිමින් සිටින මොහොතක මේ සටහන ලියමි. ලංකාවේ මෑත කාලීන ඡන්ද ජයග්‍රහණවල ප්‍රධාන භූමිකාවක් රඟපා ඇත්තේ පක්ෂයක් විසින් ඉදිරිපත්කරන දේශපාලන වැඩපිළිවෙල නොව, ඒ වෙනුවට ඉදිරිපත් කර ඇති සිංහල බෞද්ධ පුරුෂ මූලික මිලිටරි ජාතිකවාදයයි. එම පුරුෂ මූලික සිංහල බෞද්ධ ජාතිකවාදයේ වඩාත් පැහැදිලි සහ ආසන්නතම ප්‍රකාශනය වන්නේ කූරගල බෞද්ධ විහාරය සහ ඒ ආශ්‍රිතව ඉදිකර ඇති කූරගල රන් පැහැ සිංහ රුවයි. එදෙස බැලූ බැල්මටම පෙනෙන පරිදි, එම රුවේ වෘෂණකෝෂ පැහැදිලිව දිස්වෙන ලෙස අඹා ඇති අතර සිංහ නාද කරන අයුරක් ද ප්‍රකට කරයි.

කූරගල පිළිබඳ කතාබහ ඇතිවීම පටන් ගන්නේ 2009 වසරේ යුද්ධය අවසාන වීමත් සමඟය. එහිදී කූරගල අර්බුදය ඇති වූයේ ප්‍රදේශ අයිතිය සහ මුස්ලිම්වරුන්ට එරෙහිව සිංහල බෞද්ධ සීමා ලකුණු කිරීමකිනි. මුස්ලිම්වරුන්ට අනුව, ඉස්ලාම් ශාන්තුවරයෙකු වන අබ්දුල් කදීර් ජිලානි කූරගල තම නැවතුම බවට පත්කරගෙන ඇති අතර, භාවනානුයෝගීව වැඩසිට ඇත. නමුත් මෙයට විරුද්ධව පවතින තර්කය වන්නේ, මෙම ප්‍රදේශය රාවණා යුගය දක්වා දිවයන බවත් අතීතයේදී එය  භාවනායෝගීව වැඩ විසූ භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ ආරමයක්ව පැවති බවත්ය. ඒ අනුව, 2013 වසරේදී රැස්වූ බොදුබල සේනාව ප්‍රමුඛ භික්ෂූන් මෙම ප්‍රදේශයෙන් එහි පැවති මුස්ලිම් පල්ලිය ඉවත් කිරීමට ප්‍රතිඥා දුන්හ. මේ වනවිට එම ප්‍රතිඥා එතැනින් නොනැවතී, සිංහල බෞද්ධ පුරුෂ සිංහ පිළිරුවක් හරහා — සීමාව ලකුණු කිරීමේ තිරශ්චීන සලකුණු පෙන්වමින් — ‘සිංහල බෞද්ධ පුරුෂ මිලිටරි’ දේශ සීමා ලකුණු කිරීමේ දේශපාලනික ව්‍යාපෘතියක් දක්වා විකාශනය වී ඇත. එනම්, කූරගල අයිතිය සිංහල බෞද්ධ සිංහයින් සතු බවය.

රන් පැහැති සිංහයා ආරක්ෂා කිරීම පිණිස උඩුකය නිරුවත් ‘රාජ පුරුෂයින්’ ලෙස හැඳගත් තරුණයින් පිරිසක් පියගැට පෙළෙහි සිටගෙන ආකාරය දක්වන සුප්‍රසිද්ධ පින්තූරය ඉතාම මෑත කාලීන එකකි. මෙම වසරේම මැයි 17 වෙනි දින කූරගල ‘ඇසිදිසි ශාක්‍ය මුණි මහා සෑයේ’ කොත විවෘත කරන ලද්දේ ජෙනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වාගේ ප්‍රමුඛත්වයෙන් වන අතර, එම උත්සවයට භෙලිකොප්ටර යානා මඟින් මල් පෙති ඉසින ලද බවත් යුද හමුදා බෞද්ධ සංගමයේ ආධාර සහ යුද හමුදාවේ මෙන්ම සිවිල් ආරක්ෂක සේවයේ ශ්‍රමයෙන් කූරගල  නිර්මාණය වූ  බවත් ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා වෙබ් පිටුවේ සඳහන්කර ඇත.[1] කූරගල සිංහල බෞද්ධ සංඛේතිය වීර සිංහයා සහ ජීවමාන සිංහයා එකිනෙක අභිමුඛ කිරීමෙන් බලයේ ප්‍රබල ගතිකයක් රාජ්‍ය විසින් නිර්මාණය කර ඇත.

මේ වීර සිංහල බෞද්ධ මිලිටරි පුරුෂත්ව ප්‍රකාශනය හරහා ගොඩනඟන ලද ආණ්ඩුව බලයට ආවේ විනයගත සමාජයක් බිහි කිරීම උදෙසාය. ඔවුන් විසින් ගොඩනඟා ඇති ඒ විනයගරුක රාජ්‍ය තුළ ඇතිවී ඇති ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ ජනතාව ගෑස් සහ තෙල් පෝලිම්වල මියයමින් සිටිති. මීට අමතරව, ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියක් හෝ වෙනත් සැලකිය යුතු ප්‍රතිපත්තියක පොරොන්දුවක් හෝ නොමැතිව, සිංහල බෞද්ධ වීර පුරුෂත්වයේ නාමයෙන් විනයගත කරනලද සමාජයක් පමණක් පොරොන්දු වී බලයට පැමිණි රාජ්‍යයේ නොහැකියාව විසින් රට ඇද දමා ඇති අගාදය සුළුපටු නොවෙයි. ඒ කෙසේ වෙතත්, ඒ විනයගත කිරීමේ පොරොන්දුව අනුව යමින්, 2022 මැයි 9 වෙනිදා ගෝටාගෝගම සාමකාමී විරෝධතාකරුවන්ට රාජ්‍ය අනුග්‍රහයෙන් පහර දීමක් සිදු වූ අතර, රඹුක්කන වෙඩි තැබීම මෙන්ම 2022 ජූනි 17 වනදා තෙල් පෝලිම්වල සිටි ජනයාට පොලිසිය විසින් පහර දීම ද සිදු විය. මේ සියලු පහර දීම් සිදු කරන්නේ සහ ඒවා සාධාරණීකරණය සිදු කරන්නේ සිංහල-බෞද්ධ වීර මිලිටරි පුරුෂත්වය විසිනි. කූරගල සිමෙන්ති සිංහයාට රාජ පුරුෂ ආරක්ෂාව මෙන්ම රාජ්‍යයේ මිලිටරි ආරක්ෂාවත් ලැබෙන විට, සිංහයා වන්දනා මාන කරන ජනයාට ඔවුන්ම බදු ගෙවන මෙම මිලිටරි සහ පොලිස් ආකෘතිය හරහා විඳින්නට සිදුවන්නේ තාඩන පීඩන පමණි.

සිංහල බෞද්ධ මිලිටරි සිමෙන්ති සිංහයා විසින් විනයගත කරන ලද අර්බුදකාරී සමාජයක් අද අපට හිමිය. බොහෝ දෙනා කුසගින්නේ සිටින නමුත් කූරගල සිමෙන්ති සිංහයාට වන්දනා කරන සමාජයක් අද වන විට බිහි වී ඇත. ඒ බෞද්ධ සිංහයා මිලිටරි පුරුෂත්වයේ, අනෙකා යටපත් කිරීමේ සහ අනෙකාට එරෙහිව අණසක පැතිරවීමේ සංඛේතයයි. එම වීර සිංහල බෞද්ධ මිලිටරි පුරුෂත්වය විසින් මෙතෙක් ‘අනෙකා’ බවට පත්කරගත් ප්‍රජාව මේ වන විට විපරිවර්තනයකට ලක්වෙමින් පවතී. එනම්, මෙතෙක් අනෙකා වූ මුස්ලිම් හෝ දමිල සංඛ්‍යාත්මක සුළුතර ප්‍රජාව වෙනුවට වර්තමාන ‘අනෙකා’ බවට පත්වන්නේ කුසගින්නේ පැය ගණන් පෝලිම්වල තැක්ගැහෙන සමාජයේ පහළ සමාජ ස්තරයයි. ජුඩිත් බට්ලර් සඳහන් කරන ආකාරයට, නීතිය ඉදිරියේ තම ‘ආත්මාරක්ෂාව’ වෙනුවෙන් පෙනී සිටිය හැකි වන්නේ ‘ආත්මය’ (self) පවතින අයට පමණි. එසේ නොපවතින, එනම් ‘ආත්මය’ නොපවතින අයට නීතිය ඉදිරියේ ‘ආත්මාරක්ෂාවේ’ අයිතිය තහවුරුකළ නොහැකිය. මෙම ‘ආත්මය’ නොපවතින අය, යම් අවස්ථාවක ස්ත්‍රීන්, ස්ත්‍රීපුරුෂ සමාජ භාව ප්‍රධාන ධාරාවට අයිති නොවන්නන්, සුළු ජාතික කණ්ඩායම් මෙන්ම පහළ සමාජ පන්තිවල ජනයා බවට ද පත්විය හැකිය. මේ මොහොතේ තෙල් සහ ගෑස් පෝලිම්වල දුක්විඳින ලංකාවේ පීඩිත ජනයා පත්ව ඇත්තේ මෙවැනි ‘ආත්මයෙන්’ තොර සත්වයෙකු ගේ තත්ත්වයටයි. එනම්, ඔබේ ආත්මය (self) නොවටනා එකක් පමණක් නොව, එය යම් අවස්ථාවක නොපවතින එකක් බවට ද පත්ව ඇත.  රාජ්‍ය මර්ධනයට ලක්වන ඔවුන්ට තම ආත්මාරක්ෂාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටිය නොහැකි වන්නේ, රාජ්‍ය විසින් ඔවුන් ‘ආත්මයක්’ නොමැතිකණ්ඩායමක් බවට පරිවර්තනයකර තිබීම හේතුවෙනි.

දිනෙන් දින ‘ආත්මය’ (self) දියකර හරින ලාංකේය ජනතාව තම ආත්මාරක්ෂාව සළසා ගත යුතුව ඇත්තේ, කලකට ඉහත දී තමුන් විසින්ම දමිළ සහ මුස්ලිම් අනෙකාට එරෙහිව ගොඩනඟන ලද සිංහ සංකේතයට එරෙහිව වීමෙන් බව දැකීම උත්ප්‍රාසජනකය.

[1] https://www.army.lk/news/newly-restored-many-integral-sections-worship-kuragala-opened-devotees-thrice-blessed-day